آيه شماره 15 از سوره مبارکه احقاف
وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ
و ما انسان را سفارش كرديم كه به والدين خود نيكى كند، مادرش او را با سختى حمل كرد و با سختى به دنيا آورد و دوران حمل تا از شير گرفتنش سى ماه (به طول كشد)، تا آنگاه كه به رشد كامل رسد و چهل ساله شود، گويد: پروردگارا! مرا توفيق ده تا نعمتى را كه بر من و بر پدر و مادر من لطف كردى، شكرگزارى كنم و عمل شايستهاى انجام دهم كه تو آن را بپسندى و فرزندانم را براى من صالح و شايسته گردان، همانا من به سوى تو بازگشته و از تسليم شدگانم.
سفارش احسان به والدين، در طول تاريخ و تمام اديان بوده است. («وصّينا» در قالب ماضى آمده است)
احسان به والدين، از حقوق انسانى است كه هر پدر و مادرى بر گردن فرزندشان دارند. «وصّينا الانسان» (نفرمود: «وصينا الّذين آمنوا»)
در احسان به والدين، مسلمان بودن آنان شرط نيست. «وصّينا الانسان بوالديه»
استحكام بنياد خانواده و حفظ جايگاه والدين، مورد توجّه خاص خداوند است. «وصّينا الانسان بوالديه احساناً»
نه تنها انفاق و امداد و احترام، بلكه هر نوع نيكى نسبت به والدين لازم است. («احساناً» به صورت نكره آمده كه شامل هر نوع احسانى شود.)
احسان به والدين بايد پيوسته و برجسته باشد، نه به مقدار ضرورت و مقطعى. (تنوين در «احساناً» نشانهى عظمت و برجستگى است.)
توجّه به سفارش اكيد خداوند به زحمات گذشته والدين، احسان و خدمت كردن به آنان را عاشقانه و جدىتر مىكند. «وصّينا الانسان... حملته امّه»
كمال احسان به والدين، در آن است كه بىواسطه انجام گيرد. «بالوالدين احسانا» (حرف «ب» در «بالوالدين» نشانه آن است كه احسان به والدين با دست خود باشد.)
ياد رنج و زحمتهاى مادران، در برانگيختن عاطفه فرزندان مؤثّر است. «حملته امّه كُرهاً... كرها...»
حق مادر بيش از پدر است. پس از كلمه «والدين»، سخن از رنجهاى مادر است. «حملته امّه كُرهاً...»
تمام دستورات و اوامر و نواهى دينى، دليل و فلسفه دارند. (گرچه دليل بعضى از آنها مانند احسان به والدين، بيان شده است). «وصّينا... حملته امّه كُرهاً...»
چهل سالگى قلّه توانمندى و رشد انسان است. «بلغ اشدّه و بلغ اربعين سنة»
شكر الهى، به استمداد و توفيق خداوند نياز دارد. «أوزعنى أن اشكر نعمتك»
بخشى از نعمتهاى انسان، به واسطه والدين و نياكان است. «انعمت علىّ و على والدىّ»
بلوغ جسمى و كمال عقلى، بستر بلوغ معنوى است. «بلغه اشده و بلغ أربعين سنة قال ربّ...»
تشكّر فرزند از نعمتهايى كه خداوند به والدين او داده، وظيفه و نوعى احسان به والدين است. «اشكر نعمتك... على والدىّ»
بهترين راه تشكر از نعمتهاى خداوند، انجام كار نيك است.
«أشكر نعمتك... أعمل صالحاً»
ارزش عمل صالح به آن است كه پيوسته و دائمى باشد. «ان اعمل صالحاً» (فعل مضارع «اعمل»، نشانه دوام و استمرار است)
عمل صالحى ارزشمند است كه خالصانه بوده و مورد قبول و رضاى خدا قرار گيرد. «اعمل صالحاً ترضاه»
فرزند و نسل صالح، افتخارى براى والدين است. «اصلح لى فى ذرّيتى»
بهترين دعا آن است كه انسان، هم به والدين و هم به فرزندان توجّه داشته باشد. «على والدىّ... اصلح لى فى ذريّتى»
در برابر ناسپاسىهايى كه نسبت به خدا و والدين داشتهايم، توبه و جبران كنيم. «و على والدىّ... انّى تُبتُ اليك»
تسليم فرمان خدا زيستن و مسلمان مردن، دعاى پاكان و صالحان است. «انّى تُبتُ اليك و انّى من المسلمين»
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند 